Ένας σύγχρονος «κλασικός» δάσκαλος

Ένας σύγχρονος «κλασικός» δάσκαλος

Είναι γεγονός ότι  ο κύριος Μάριος Μάζαρης, αποτελεί πρόσωπο της επικαιρότητας  όσον αφορά την παιδεία. Είναι «σλόγκαν» πλέον η φράση «Εγώ είμαι πάλι κλασικά»

Είχαμε λοιπόν τη χαρά, η Μαρία κι εγώ, να συζητήσουμε από κοντά μαζί του για τη διαφορετικότητα, τις μεθόδους που θεωρεί κλασικές αλλά και τη σχέση του με τους μαθητές και τους γονείς τους, πίνοντας καφέ στο αγαπημένο του στέκι την «Αργυρώ» στο Πασαλιμάνι.

Νομίζω είναι περιττό να ρωτήσω ποιος είστε ή τι επαγγέλλεστε, αφού είστε πρόσωπο που μονοπωλεί το ενδιαφέρον. Θα ρωτήσω λοιπόν, πώς σας αρέσει να σας αποκαλούν.

Μάριος. Δεν  έχω κάποια ιδιότητα συγκεκριμένη που θέλω να προβάλλω, δε μ’ απασχολεί, δε θέλω να είμαι πρότυπο. Δεν είναι στόχος μου. Στόχος μου είναι απλώς να ζω τη ζωή μου όπως μου αρέσει, να κάνω τη δουλειά μου όπως μου αρέσει, κι αν αυτό μπορεί να εμπνεύσει άλλους, καλώς. Αν δεν μπορεί, πάλι καλώς, εγώ το ίδιο θα συνεχίσω να κάνω.

Η διαφορετικότητα είναι ένα θέμα που απασχολεί τη σύγχρονη κοινωνία. Εντός της τάξης πώς αντιμετωπίζετε ένα «διαφορετικό» παιδί;

Καταρχάς για εμένα, διαφορετικό είναι κάθε παιδί, διαφορετική είναι κάθε τάξη. Δεν είναι ότι φέτος έχουμε τάξη είκοσι παιδιών και πέρσι μια τάξη άλλων παιδιών. Είναι κάθε χρόνο ότι έχω τη Γεωργία, τη Μαρία, του χρόνου θα έχω τον Κώστα, τον Αντώνη, το Δημήτρη. Είναι διαφορετικά άτομα. Δε μπορώ επομένως να είμαι ο ίδιος άνθρωπος σε διαφορετικά παιδιά. Αυτόματα μπορώ μες τη λογική να καταλάβω καταρχάς , ποια παιδιά έχω απέναντί μου, τι ιστορικό έχουν, τι ιστορίες κρατάνε, αφού κάθε παιδί έχει μια ιστορία πίσω του, ένα οικογενειακό περιβάλλον που έχει περάσει δύσκολα ή λιγότερο δύσκολα που τα μεταφέρει στην καθημερινότητά του , που οφείλω να σεβαστώ, να τα εντάξω, να τα αναδείξω ή να τα συμπονέσω , να τα χαϊδέψω. Οφείλει κάθε παιδί να είναι διαφορετικό μέσα στην τάξη και να το αναγνωρίσω σα διαφορετικό. Απλώς αυτά που λίγο πιο εύκολα κρίνουμε σα «διαφορετικά» είναι το κερασάκι στην τούρτα. Το παγόβουνο είναι ολόκληρη η τάξη.

Πώς εμπνέεστε νέες μεθόδους διδασκαλίας;

Δεν ξέρω ακριβώς αν είναι νέες  γιατί…Θα σας πώ κάτι το οποίο είναι αστείο. Μου  στέλνουν συνάδελφοι, οι οποίοι είναι νεότεροι από μένα, πολύ πιο μορφωμένοι, πιστοποιημένοι , εξειδικευμένοι, με πτυχία, με μεταπτυχιακά  και μου λένε «έχεις εντάξει το τάδε πρόγραμμα και τον τάδε υπολογιστή, το τάδε πράγμα…».Εγώ κάνω χειροποίητα πράγματα, τα οποία δεν είναι τόσο σύγχρονα όσο μπορεί  κάποιος να πιστεύει. Είναι πράγματα από καρδιά, από συναίσθημα. Με  ενδιαφέρει το παιδί να σηκωθεί απο την καρέκλα, επομένως δεν είναι σύγχρονο το να σηκωθείς από την καρέκλα, σύγχρονο ίσως να ήτανε μία οθόνη αφής και να κάναμε εξ΄ αποστάσεως. Το δικό μου είναι κλασικό, είναι παλιό. Γι’ αυτό και συνηθίζω να λέω «εγώ είμαι πάλι κλασικά», γιατί νοιώθω από μόνος μου, ότι πρέπει να επιστρέψουμε σε βασικά πράγματα, τα οποία είναι κατά βάση η επαφή των ανθρώπων, το να γνωρίζει ο δάσκαλος ποια παιδιά έχει απέναντί του, τα παιδιά να ξέρουν ότι ο δάσκαλος είναι εκεί για να τα ακούσει. Όχι να ανοίξει το κεφάλι να τους  βάλει μέσα δεκαπέντε κιλά γνώσεων, να υπάρχει νοιάξιμο, να υπάρχει οικογενειακό κλίμα. Εγώ νοιώθω  την τάξη μου λίγο σαν οικογένεια και χαίρομαι – κατουριέμαι, τρελαίνομαι όταν  μ αποκαλούν εκ παραδρομής «μαμά» , «μπαμπά». Είναι η οικειότητα, με ενδιαφέρει να υπάρχει μία οικειότητα. Δε θέλω να είμαι ο δάσκαλος ου φοβούνται, ο κύριος Μάριος που θα τα μαλώσει επειδή ήρθαν αδιάβαστοι. Ο κύριος Μάριος δε θα μαλώσει κανέναν. Θα προσπαθήσω να καταλάβω για ποιο λόγο  ένα παιδί δεν ήρθε διαβασμένο, να το βοηθήσω να καταλάβει τη μεθοδολογία και όχι την απομνημόνευση, τις ανθρώπινες σχέσεις, την αυτοεκτίμηση. Θα του δώσω να καταλάβει ότι μπορεί τα πάντα, όπως ήταν και το σύνθημα της τάξης φέτος ‘ καλως ήλθες στον κόσμο που μπορείς». Για μένα ο κόσμος μπορεί να σου δώσει αυτό το μήνυμα. Αρκεί να επενδύσεις στον εαυτό σου, στην αυτοεκτίμηση , στην αυτό- αξιολόγηση, στην αυτοπεποίθηση. Είναι λέξεις που έχουν μέσα τη λέξη «εαυτός» και πρέπει κάποιος να βοηθήσει για να κοιτάξεις τον εαυτό σου.

Θεωρείτε πως η ειδική αγωγή θα έπρεπε να είναι υποχρεωτικό μάθημα σε κάθε ίδρυμα που αφορά την εκπαίδευση;

 Πιστεύω ναι. Δεν ξέρω αν έχει νόημα να μάθει ο οποιοσδήποτε τα πάντα για την ειδική αγωγή, αν θα είχε νόημα εγώ να μάθω και τη νοηματική και τη μέθοδο των τυφλών ή οτιδήποτε, αλλά πιστεύω ότι κάποιες βασικές οδηγίες, κάποιες βασικές γραμμές, πρέπει να τις ξέρουμε όλοι. Βλέπω, πολλοί τις μαθαίνουμε εμπειρικά, μετά από χρόνια. Ίσως αδικούμε παιδιά που συναντήσαμε τα πρώτα χρόνια της απειρίας μας. Γιατί για να είμαι αυτός που είμαι στα 15 χρόνια, πέρασαν 10 χρόνια κάνοντας χαζομάρες μες στην τάξη και δίνοντας παραπάνω σημασία στην ύλη, βάζοντας παραπάνω φωνή, παραπάνω φωτοτυπία, πράγματα που με έκαναν με τα χρόνια να πω «τι κάνεις»; Αλλά αυτό μου πήρε καιρό. Τα προηγούμενα  παιδιά ζήσανε έναν άλλο Μάριο και πολλές φορές που κάνω αναρτήσεις από την δουλειά στην τάξη με το όνομά μου, σκέφτομαι ότι θα πεταχτεί κανένα παιδί που  είχα τα πρώτα  χρόνια και θα μου πει «εμάς δε μας τα έκανες  αυτά». Θα του απαντούσα όμως ότι  ήμουν άπειρος. Γνώση και εμπειρία παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο και δεν είμαι υπέρμαχος του αν διαβάσεις θα το κατακτήσεις. Οι γνώσεις  του πανεπιστημίου δε σε χρήζουν ικανό να τις εφαρμόσεις. Είναι πάρα πολλά παιδιά γύρω μου που έρχονται με δυο – τρία πτυχία, αλλά στην ουσία είναι πιο συντηρητικά από την παλιά δασκάλα του σχολείου. Κι εγώ, αντίστοιχα, αυτά που διδάχθηκα στη σχολή σχεδόν τα ξέχασα με το που πάτησα το πόδι μου μέσα στην τάξη. Την τάξη δεν τη μαθαίνεις με τα χειρόγραφα, με τα σεμινάρια και με τη βιβλιογραφία, τη μαθαίνεις αν κοιτάξεις τα παιδιά στα μάτια. Αν κοιτάξω το βιβλίο στα μάτια, δε θα μου πει τίποτα, ενώ τα μάτια του παιδιού θα σου πουν πολλά.

Είναι οι γονείς  συνεργάσιμοι όταν συζητάτε για κάποια μαθησιακή δυσκολία που ίσως εντοπίζετε;

Γενικά επειδή έχω συνεργαστεί με εκατοντάδες γονείς, δεν είχα πρόβλημα , παρά ελάχιστες φορές, μηδαμινές. Εκτιμούν το νοιάξιμο,  την προσπάθεια. Μπορεί να μην έχουμε πάντα απόλυτη σύμπνοια, αλλά βλέπουν ότι ενδιαφέρομαι να μεταδώσω την πληροφορία για το παιδί τους, ότι θα καλέσω 3, 3, 5 φορές και θα κάνουμε άλλες τόσες συναντήσεις ενώ θα μπορούσα να πω ότι «ε, δεν πειράζει». Προσπαθώ να μην το λέω και νομίζω ότι το εκτιμούν. Προσπαθώ… Με τον καιρό κατάλαβα ότι δεν υπάρχουν αυτονόητα πράγματα, δεν υπάρχουν αυτονόητες κουβέντες που θα πω στους γονείς και θα καταλάβουν, ακόμα και στο πιο απλό που είναι η ανάγνωση για το σπίτι, ορθογραφία, αντιγραφή για το σπίτι. Πρέπει να εξηγείς στο γονιό ακριβώς τι έχεις στο μυαλό σου όσο πιο αναλυτικά μπορείς. Το λέω και  σε φίλους συναδέλφους πολλές φορές. Οι γονείς έχουν ένα, δύο, τρία παιδιά. Εμείς έχουμε μία δεκαετία σε τάξεις, έχουμε συνεργαστεί με 400 – 500 παιδιά. Επομένως εκ των πραγμάτων έχουμε πιο μεγάλη εμπειρία από το γονιό στο κομμάτι το οποίο μιλάω. Επομένως θα πρέπει και ο γονιός να αναγνωρίζει την εμπειρία αυτή και να σκέφτεται ότι  για να το λέω, κάτι βλέπω, κάτι όντως υπάρχει πίσω από αυτά που λέω. Από την άλλη κι εγώ πρέπει να του εξηγήσω και να μη θυμώσω που δεν καταλαβαίνει ή που τσαντίζεται, είναι λογικό να τσαντίζεται αφού βρίσκεται σε άμυνα. Ο τρόπος που θα του μιλήσω πρέπει να είναι συγκεκριμένος και με αγάπη. Κι αυτό είναι μεγάλη κουβέντα. Πώς κατονομάζουμε, πώς βάζουμε ταμπέλες στα παιδιά. Γιατί στην ουσία δε θέλουμε να πειράξουμε το εκπαιδευτικό σύστημα, δε θέλουμε να ξεβολευτούμε εμείς οι ίδιοι. Είναι πολύ εύκολο να πεις σε ένα παιδί «έχεις ΔΕΠ-Υ, έχεις αυτισμό». Το δύσκολο είναι να σκεφτείς «τι έκανα εγώ να βοηθήσω αυτό το παιδί να ξεδιπλώσει το χαρακτήρα του μέσα στην τάξη», να βρούμε τρόπους να ανταμώσουμε, να το πεις και στους γονείς και να ανταμώσουμε και μαζί τους. Αυτό είναι το δύσκολο θέλει πολλή προσπάθεια και σίγουρα με τα χρόνια το προσεγγίζεις διαφορετικά.

Τι μήνυμα θα θέλατε να περάσετε ως προς τη διαφορετικότητα;

Το μήνυμα…Έχει να κάνει με τη στάση ζωής που έχει ο καθένας. Έχει να κάνει με το να βάζεις στόχους και να μην κοιτάς αριστερά και δεξιά. Πολλές φορές μου στέλνουν εκπαιδευτικοί και μου αναφέρουν προβλήματα που έχουν με συναδέλφους, προβλήματα που έχουν με το διευθυντή τους, που έχω αντίστοιχα ζήσει κι εγώ, αλλά από ένα σημείο και μετά κατάλαβα ότι μου αφαιρούσε την ενέργεια που χρειαζόμουν για την τάξη. Επομένως αυτόματα κάποια στιγμή είπα ότι υπάρχουν αυτά και δεν πρέπει να καταναλώνω την ενέργεια που χρειάζομαι για την τάξη. Επομένως σταματάω να δίνω σημασία στο βαθμό που μου επιτρέπεται να μη δίνω σημασία. Αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό. Να δίνεις σημασία στους στόχους σου και να μην καταναλώνεις την ενέργειά σου αλλού. Και δεύτερον να πιστεύεις σε σένα. Αυτό λέω και στα παιδιά. Αλλιώς δεν έχει νόημα. Πολλές φορές λέω στα παιδιά να μην πιστεύουν τι τους λέω, γιατί το ότι είμαι μεγαλύτερος και είμαι δάσκαλος, δε σημαίνει ξέρω κάτι παραπάνω από αυτά. Πρέπει να αμφισβητείς τα πάντα. Κι έχουν έρθει γονείς και μου λένε οτι έρχονται τα παιδιά στο σπίτι και τους λένε «θα σε αμφισβητήσω γιατί δε σημαίνει ότι επειδή είστε μεγάλοι τα ξέρετε όλα». Είναι τρομερά γλυκό ένα παιδί να εφαρμόζει κάτι που έχω συμβουλεύσει μέσα στην τάξη και θα ήθελα τα νέα παιδιά να είναι πιο κριτικά απέναντι στη ζωή τους , να μην πιστεύουν τους γύρω τους. Το σύστημα δυστυχώς δε βοηθά σ αυτή την κατεύθυνση, είναι τελείως διαφορετική η προσέγγιση, αλλά εγώ πιστεύω ότι ένα παιδί που πιστεύει στον εαυτό του και αμφισβητεί τους γύρω του, θα βρει έναν τρόπο να κάνει καλύτερο το μέλλον του. Κι αυτό θέλει δουλειά αλλά βλέπω ότι γίνεται. Γι΄αυτό μ ΄ αρέσει να μιλάω με παραδείγματα εκ των υστέρων και όχι εκ των προτέρων. Και ότι ανεβάζω ή δημοσιοποιώ, είναι πράγματα που εφάρμοσα κι όχι σκέφτηκα να εφαρμόσω. Είναι πράγματα θαύματα που βλέπω ότι, ναι, επειδή μπορεί να πιστέψει στον εαυτό του, μπορεί να κατακτήσει τα πάντα και αυτό να γίνει αβίαστα χωρίς να χρειαστεί να ακούει τι γίνεται γύρω του.

-Ευχαριστούμε πολύ για την υπέροχη αυτή συζήτηση και για το χρόνο που μας αφιέρωσες. Είναι ουσιαστικά μηνύματα για παιδιά και γονείς.

-Χαρά μου!

Μετά από τη συνάντηση αυτή, ομολογώ ότι προβληματίστηκα. Ο κύριος Μάζαρης, είναι από τους δασκάλους που διορίστηκαν και αγαπούν τη δουλειά τους. Έτσι βοηθά με την καρδιά του τα παιδιά, διδάσκει και διαπαιδαγωγεί Πόσοι όμως φέρουν την ευθύνη του εκπαιδευτικού και δεν έχουν συνειδητοποιήσει τη θέση τους σε ένα σχολείο αλλά και στις καρδιές των παιδιών...

Δύναμαι
Ηλίου Γεωργία