EDITORIAL

Με αφορμή το ξεκίνημα, εδώ και λίγες ημέρες, μιας νέας στήλης στο CityStatus, με τίτλο ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ, θέλησα να μοιραστώ κάποιες σκέψεις για το θέμα. Κάποιες λίγο παλιότερες σκέψεις, αλλά πάντα επίκαιρες.

Κατ’ αρχήν, θέλω να μοιραστώ την χαρά μου γιατί αποφασίσαμε και συμφωνήσαμε, μαζί με εξαιρετικούς συνεργάτες, να εξειδικεύσουμε και να ασχοληθούμε εντατικά με το συγκεκριμένο θέμα. 

Ένα θέμα που εγώ τουλάχιστον, το βλέπω ως προσωπικό μου στοίχημα και ως εμπέδωση της ατομικής ευθύνης μου απέναντι σε μια κοινωνία που χρειάζεται ευαισθητοποίηση κι εκπαίδευση, σε σχέση με την διαφορετικότητα (την κάθε είδους διαφορετικότητα).

Ωστόσο, επειδή συνήθως όταν μιλάμε για την Διαφορετικότητα, εννοούμε κυρίως την αναπηρία θα ήθελα λίγο να σταθώ σε αυτό.

Η διαφορετικότητα…

Χιλιοειπωμένη λέξη τα τελευταία χρόνια, τείνει να γίνει trend και όπως όλοι γνωρίζουμε, τα trends «πουλάνε» και δίνουν τον «ρυθμό» στην κοινωνία.

Μια κοινωνία που αποβάλλει στερεότυπα, για να μπορέσει να εντάξει στην καθημερινότητα της, άλλα, καινούρια στερεότυπα.

Δεν λέω ότι η διαφορετικότητα, ή ο σεβασμός στην διαφορετικότητα είναι στερεότυπο. Λέω ότι o σεβασμός στην διαφορετικότητα υπάρχει επειδή είναι trend και όχι επειδή έτσι πρέπει.

Ο καθένας έχει διάφορες έννοιες στο μυαλό του σε σχέση με την διαφορετικότητα και με βάση αυτές τις έννοιες, προσπαθεί να συμπλεύσει με την κοινωνία. Είναι όμως η κοινωνία μαζικά έτοιμη να αποδεχθεί το διαφορετικό, όπως κι αν αυτό ορίζεται?

Για παράδειγμα, μια μορφή διαφορετικότητας, είναι η αναπηρία κάθε είδους που μπορεί να έχει ένα άτομο. Πολύ συχνά ακούω την έκφραση «άτομα με ειδικές ικανότητες», όταν κάποιος θέλει να αναφερθεί σε ΑμεΑ. 
Συγγνώμη, αλλά γελάω κάθε φορά που το ακούω. Και δεν γελάω επειδή δεν σέβομαι τα ΑμεΑ, αλλά επειδή αντίθετα, τα σέβομαι πολύ για να τα αποκαλέσω «άτομα με ειδικές ικανότητες». 

Αφ’ ενός δεν είναι. 
Στερούνται ικανοτήτων, λόγω αντικειμενικών αιτιών. Έχουν μια αναπηρία που τους στερεί βασικές ικανότητες. Σε άλλον την όραση, σε άλλον την ακοή, σε κάποιους την δυνατότητα να χρησιμοποιούν βασικά μέλη του σώματός τους όπως χέρια ή πόδια ή ακόμα και να χρησιμοποιούν βασικές λειτουργίες του εγκεφάλου. 

Αφ’ ετέρου, αν αναλογιστεί κανείς τον αγώνα που δίνουν τα ΑμεΑ εδώ και χρόνια για να αποκτήσουν ίσα δικαιώματα, κοινωνική ένταξη και προσβασιμότητα στην κοινωνία, επειδή ακριβώς στερούνται κάποιων ικανοτήτων λόγω της αναπηρίας τους, αυτή η διατύπωση φαντάζει σαν ακύρωση αυτών των προσπαθειών. 

Η βασική αιτία φυσικά, είναι επειδή δεν μπαίνουμε στην ουσία του θέματος, που είναι το γεγονός ότι τα ΑμεΑ χρειάζονται ειδικές υποδομές και διευκολύνσεις από την κοινωνία, ΕΠΕΙΔΗ ΑΚΡΙΒΩΣ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΕΙΔΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ. Αντί για αυτό, μένουμε στο εύπεπτο, πιασάρικο και trendy ευφυϊολόγημα που μας επιτρέπει με ήσυχη συνείδηση να πάμε για ύπνο το βράδυ, γιατί πιστεύουμε πως με την διατύπωση αυτή δώσαμε κουράγιο στα ΑμεΑ και στην κοινωνία. 

Τα ΑμεΑ δεν θέλουν να είναι «άτομα με ειδικές ικανότητες». Θέλουν να αναγνωρίζονται ως άτομα με αναπηρία, που όμως έχουν ίσα δικαιώματα και ευκαιρίες στην κοινωνία, που θα μπορούν να κάνουν ότι κάνει ένας μέσος άνθρωπος και θα πηγαίνουν όπου πηγαίνει ένας μέσος άνθρωπος. Ο αφορισμός ή αν θέλετε η συγκάλυψη του όρου «αναπηρία» αυτόματα οδηγεί σε απόρριψη της διαφορετικότητας κι αυτό με την σειρά του οδηγεί σε μια σειρά από άλλες αστοχίες που μας απομακρύνουν από την ουσία, που είναι η δημιουργία μιας κοινωνίας ανοικτής και φιλικής για όλους τους ανθρώπους. Με αναπηρία ή χωρίς. Με ανοικτό ή σκούρο χρώμα δέρματος. Με οποιοδήποτε φύλο, σεξουαλικό προσανατολισμό, θρησκευτικές ή πολιτικές πεποιθήσεις.

Εκείνο που προσπαθώ να πώ, είναι πως τελικά, σε κάθε έκφανση της καθημερινότητας μας, προσποιούμαστε πως είμαστε ΟΚ με την διαφορετικότητα, μέχρι η διαφορετικότητα να μας κάνει να νιώσουμε άβολα και να προσπαθήσουμε να την αποτυπώσουμε με έναν τρόπο που να είναι πιο βολικός για την αισθητική μας.

Η αισθητική μας όμως δεν κινδυνεύει από το διαφορετικό. Κινδυνεύει από τα μονότονα στερεότυπα που της επιβάλλουμε συνειδητά ή ασυνείδητα. 

Και το βασικό είναι να καταλάβουμε ότι η διαφορετικότητα δεν αφορά τους άλλους, γιατί διαφορετικοί είμαστε όλοι. Η διαφορετικότητα είμαστε εμείς, ο καθένας από εμάς.

Ένα πρώτο βήμα λοιπόν, είναι να πούμε στον εαυτό μας πως είναι ΟΚ να είμαστε λίγο διαφορετικοί. Αυτό θα μας οδηγήσει στο επόμενο βήμα, που είναι να πούμε στον εαυτό μας πως είναι ΟΚ να έχουμε γύρω μας και άλλους που είναι διαφορετικοί. 

Με σκοπό, να μπορέσουμε όλοι μαζί να κάνουμε ο ένας την ζωή του άλλου ευκολότερη.

Γιατί, είτε το θέλουμε είτε όχι, ζούμε όλοι μαζί και είναι υποχρέωση κάθε κοινωνίας, να εξασφαλίζει ότι όλοι θα ζούν καλά, με ή χωρίς «ειδικές ικανότητες»…