ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

‘’Είναι κάτι νύχτες με φεγγάρι

 μες τα θερινά τα σινεμά

 νύχτες που περνούν 

 που δεν θα ξαναρθούν

 μ’ αγιόκλημα και γιασεμιά…’’

Τραγουδάει τον ύμνο των θερινών σινεμά ο Λουκιανός Κηλαηδόνης το 1978.

Η ιστορία των θερινών σινεμά στην Ελλάδα ξεκινά στις αρχές του 1900 κάνοντας την εμφάνισή τους στην πλατεία Συντάγματος. Αυτή τη ‘’νέα μόδα’’ άρχισε από πλανόδιους που έστηναν ένα μεγάλο πανί κι έκαναν υπαίθριες προβολές σε διάφορα μέρη της Ελλάδας και το κοινό παρακολουθούσε με ενθουσιασμό τις ασπρόμαυρες εναλλασσόμενες εικόνες.

Οι πρώτοι θερινοί κινηματογράφοι ανοίγουν τη δεκαετία του 1910. Το μόνο που χρειάζονταν ήταν μια αυλή ή μια ταράτσα με λίγο χαλίκι, μερικές λευκές ή ξύλινες καρέκλες, ένα κομμάτι πανί και μια μηχανή προβολής ώστε να δημιουργηθούν οι πρώτοι ανοιχτοί χώροι, συνδυάζοντας το σινεμά με τη νυχτερινή διασκέδαση. Τα πρώτα θερινά σινεμά είχαν δωρεάν είσοδο, όμως υποχρέωναν τους παρευρισκόμενους να αγοράζουν το ποτό τους. Το εισιτήριο καθιερώθηκε δύο δεκαετίες μετά, όταν είχαν εξαπλωθεί. Το ενδιαφέρον είναι ότι σχεδόν όλα τα σινεμά της Αθήνας είχαν γυναικεία ονόματα, με σπάνιες εξαιρέσεις, όπως ο χειμερινός κινηματογράφος ‘’Άρης’’ στην Αχαρνών, ή ο ‘’Άκης’’ στη Ριζούπολη. Για την ιστορία, το παλιότερο θερινό σινεμά στην Αθήνα, που λειτουργεί μέχρι και σήμερα, είναι η ‘’Αίγλη’’ στο Ζάππειο, που ξεκίνησε το 1903 με την προβολή της γαλλικής ταινίας, ‘’Δέκα γυναίκες κυνηγούν έναν άντρα’’. 

Ολόκληρες γενιές Ελλήνων μεγάλωσαν με τα θερινά σινεμά, μιας και η τηλεόραση στην Ελλάδα έκανε την επίσημη έναρξή της στις 23 Φεβρουαρίου του 1966. Εικόνες μιας άλλης εποχής με γεύσεις και μυρωδιές από λουκούμια, ηλιόσπορους, ποπ κορν, γλυκό βύσσινο, σπιτικό παγωτό και λεμονάδα, χαλίκι κάτω από τα πόδια και πλαστική καρέκλα μπροστά από μια μεγάλη οθόνη.

Τη δεκαετία του '60, στην Αθήνα, στον Πειραιά και στα προάστια καταγράφονται 320 θερινοί κινηματογράφοι. Το θερινό σινεμά έγινε η αγαπημένη καλοκαιρινή συνήθεια του ελληνικού κοινού, το οποίο ταυτίζεται με έναν διαφορετικό κόσμο, αυτόν του πανιού. Γνωρίζει και μαγεύεται όχι μόνο από τους Έλληνες, αλλά και τους Χολιγουντιανούς και Ευρωπαίους σταρ της εποχής. 

Η μεγάλη κρίση στα θερινά, ήρθε με την άνοδο της τηλεόρασης και της βιντεοκασέτας. Ιδιαίτερα η κρίση των τελευταίων ετών, τα έπληξε ακόμα περισσότερο. Όσα θερινά έχουν απομείνει, δίνουν σκληρή μάχη για να επιβιώσουν. Ωστόσο η μάχη τους είναι άνιση, δεδομένου ότι όλο και λιγότερο κοινό το επιλέγει ως τρόπο ψυχαγωγίας στις μέρες μας. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία ίσως γιατί αποτελεί ένα νοσταλγικό ταξίδι στο χρόνο και οι μικρότεροι ίσως γιατί θέλουν να αισθανθούν το άρωμα μιας άλλης εποχής.

Όποιος και αν είναι ο λόγος, επιλέξτε με την παρέα σας και αυτό τον τρόπο διασκέδασης, κάτω από τον έναστρο ουρανό και τις νυχτερινές μυρωδιές σε μια γωνιά μιας συνοικίας που τα όνειρα παίρνουν σάρκα και οστά.