ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Αλήθεια πόσοι από εμάς γνωρίζουμε ότι η σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης οφείλει την ύπαρξή της στον Έλληνα ποιητή Μιχαήλ Μήτρα που γεννήθηκε στον Βόλο;

Ήταν μια ιδέα του ποιητή που γεννήθηκε το φθινόπωρο του 1997 και που την πρότεινε στην Εταιρεία Συγγραφέων, ώστε να υιοθετηθεί ο εορτασμός της ποίησης στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες χώρες, και να οριστεί συγκεκριμένη μέρα γι’ αυτό, κάτι που και πραγματοποιήθηκε. Η εισήγηση του έφτασε με επιστολή στα χέρια του ποιητή και μελετητή της ποίησης, Κώστα Στεργιόπουλου, που εκείνη τη χρονιά εκτελούσε χρέη Προέδρου της Εταιρείας Συγγραφέων.

Ωστόσο, η επιλογή της 21ης Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρας Ποίησης έγινε από την ποιήτρια Λύντια Στεφάνου, αφού πρόκειται για την ημέρα της εαρινής ισημερίας. Όπως υποστήριξε η γνωστή ποιήτρια, συνδυάζει το φως από τη μία και το σκοτάδι από την άλλη, όπως η ποίηση, συνδυάζει το φωτεινό της πρόσωπο της αισιοδοξίας με το σκοτεινό πρόσωπο του πένθους. 

Τον αμέσως επόμενο χρόνο, το 1998, γιορτάστηκε η πρώτη Ημέρα Ποίησης, στο παλιό ταχυδρομείο της πλατείας Κοτζιά, με ελάχιστα έξοδα, πολύ εθελοντική εργασία αλλά με μεγάλη επιτυχία και απήχηση.

Μετά την επιτυχία που είχε ο εορτασμός, ο συγγραφέας Βασίλης Βασιλικός που ήταν ο πρέσβης της Ελλάδας στην UNESCO, εισηγήθηκε στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του οργανισμού η 21η Μαρτίου να ανακηρυχθεί Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης φέρνοντας ως παράδειγμα την Παγκόσμια Ημέρα Μουσικής που είχε θεμελιωθεί την 21η Ιουνίου. Την εισήγηση υποστήριξαν οι Γάλλοι, οι Ιταλοί, οι Τυνήσιοι και άλλοι πρέσβεις από χώρες της Μεσογείου με αποτέλεσμα η ελληνική πρόταση να υπερψηφίζεται.

Έτσι, φτάσαμε στον Οκτώβριο του 1999, όταν και έλαβε χώρα η Γενική Διάσκεψη της UNESCO στο Παρίσι με την 21η Μαρτίου να ανακηρύσσεται ως η Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης.

Μάλιστα, η σκέψη που «κρυβόταν» πίσω από την απόφαση της καθιέρωσης της συγκεκριμένης ημέρας ανέφερε μεταξύ άλλων τα εξής:

«Η Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης θα ενισχύσει την εικόνα της ποίησης στα ΜΜΕ, ούτως ώστε η ποίηση να μην θεωρείται πλέον άχρηστη τέχνη, αλλά μια τέχνη που βοηθά την κοινωνία να βρει και να ισχυροποιήσει την ταυτότητά της. Οι πολύ δημοφιλείς ποιητικές αναγνώσεις μπορεί να συμβάλουν σε μια επιστροφή στην προφορικότητα και στην κοινωνικοποίηση του ζωντανού θεάματος και οι εορτασμοί μπορεί να αποτελέσουν αφορμή για την ενίσχυση των δεσμών της ποίησης με τις άλλες τέχνες και τη φιλοσοφία, ώστε να επαναπροσδιοριστεί η φράση του Ντελακρουά “Δεν υπάρχει τέχνη χωρίς ποίηση”».

Τη συγκεκριμένη ημέρα τιμώνται όλοι οι ποιητές και οι ποιήτριες παγκοσμίως και είναι μια ημέρα ξεχωριστή για την Ελλάδα μιας και η καθιέρωση της ήταν μια ιδέα του δικού μας Έλληνα ποιητή Μιχαήλ Μήτρα.

Μέσα στο κλίμα εορτασμού και μιας η Ελευσίνα είναι η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2023 προσκαλεί σε μια μοναδική αστική ανάγνωση στους δρόμους της διοργανώνοντας την Τρίτη 22 Μαρτίου τη δράση το Μυστήριο_5 ΛΟΓΙΑ των ΤΟΙΧΩΝ ή Η πόλη ως Ανάγνωσμα.

Η ξεχωριστή αυτή δράση συνθέτει μια σειρά προβολών σύντομων κειμένων, ποιημάτων και φράσεων μεσαίας και μικρής κλίμακας, που μετατρέπουν για λίγες ώρες τους τοίχους της πόλης σε σελίδες πολύτιμες.

Περιδιαβαίνοντας τους δρόμους της πόλης, από τον Συνοικισμό μέχρι το Καλιμπάκι και τον Πεζόδρομο της Νικολαΐδου, οι κάτοικοι και οι περαστικοί της Ελευσίνας θα έχουν την ευκαιρία να συναντήσουν στίχους με αφορμή έναν πόλεμο γραμμένους από σπουδαίους ποιητές, όπως οι Γιώργος Σεφέρης, Τ.Σ. Έλιοτ, Γιάννης Ρίτσος, Πάουλ Τσέλαν, Οδυσσέας Ελύτης, Ανδρέας Κάλβος, Διονύσιος Σολωμός, Ίνγκεμποργκ Μπάχμαν, Μανόλης Αναγνωστάκης, Νίκος Καρούζος, Μάρκος Μέσκος, Άρης Αλεξάνδρου, Ηλίας Λάγιος κ.ά. Περιγράφοντας άλλοτε γλαφυρά και άλλοτε ωμά τη βαναυσότητά του, οι μεγάλοι αυτοί ποιητές θα υμνήσουν ακόμα μια φορά την υπέρτατη ηθική αξία που προστατεύει την ίδια τη ζωή, και δεν είναι άλλη από την ειρήνη. 

Στόχος της δράσης είναι κάποτε, να δημιουργηθεί ένα μοναδικό επιγραφικό μουσείο ποίησης, μια πιο ανεξίτηλη μορφή γραφής από το φως μιας προβολής, μια “γραμμένη” ποίηση.

Κλείνοντας και θέλοντας να τιμήσουμε την σημερινή ημέρα, διαλέξαμε να συνοδεύσουμε αυτό το άρθρο με ένα ποίημα. Και τι καλύτερο από ένα ποίημα γραμμένο από έναν συμπολίτη μας, τον Δημήτρη Τσιορτέκη. 

Σε μέρες 

που μεγαλώνουν 

όπως ένα ήρεμο παιδικό

ερωτηματικό,

σε μέρες

που διασκελίζουν

τις ασπρόμαυρες εικόνες

του κακόφημου

ήλιου,

τέτοιες μέρες 

είναι που τρέχουμε να 

κρυφθούμε στο

χάος της αλήθειας.

( Από την ποιητική συλλογή του Δημήτρη Ε. Τσιορτέκη, με τίτλο ‘’ Η μνήμη που γνέθει τα νερά''. )