ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η Παγκόσμια Ημέρα Μουσείων καθιερώθηκε το 1977 από το  Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων (ICOM) και γιορτάζεται στις 18 Μάϊου. Το μήνυμα της φετινής επετείου είναι να γίνουν τα μουσεία φορείς πολιτισμικών ανταλλαγών με σκοπό την ενίσχυση της μόρφωσης, την προώθηση της αμοιβαίας κατανόησης, την ειρήνη και την συνεργασία μεταξύ των λαών. Κάθε χρόνο σε όλες τις χώρες-μέλη του ICOM, γίνονται ομιλίες, συναντήσεις, εκδηλώσεις με θέμα που συνδέεται με το ρόλο των μουσείων στη σύγχρονη κοινωνία.

Το θέμα του φετινού εορτασμού είναι: ‘’Το Μέλλον των Μουσείων : Αναστοχασμός και Επανεκκίνηση''. Τόσο επίκαιρο όσο ποτέ άλλοτε μιας και με την κατάσταση την πανδημίας που έπληξε με πρωτοφανή τρόπο ολόκληρο τον πλανήτη επηρεάζοντας κάθε πτυχή της ζωής μας οφείλουμε να επαναπροσδιορίσουμε πολλά. Όπως είχα γράψει και στο άρθρο μου ‘’Ο Πολιτισμός στην ψηφιακή Εποχή'', οποιαδήποτε μορφή ανθρώπινης δημιουργίας, επιδεξιότητας, κοινωνικής εκδήλωσης, καλλιτεχνικής δραστηριότητας στην οποία τα άτομα δίνουν μόνιμη αξία, θεωρείται μέρος του ψηφιακού μας πολιτισμού. Οτιδήποτε είναι σημαντικό για την καθημερινότητά μας και πρέπει και οι απόγονοί μας να το γνωρίσουν από χρηστική ή ιστορική πλευρά, αποτελεί μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς μας, μιας κληρονομιάς που οφείλουμε να αναδείξουμε. Και ο τρόπος πλέον είναι η τεχνολογία.

Στο σημερινό άρθρο, επιλέξαμε να αναφερθούμε στα λιγότερο γνωστά μουσεία της Ελλάδας, που ωστόσο και αυτά αποτελούν κομμάτι της πολιτιστική μας κληρονομιάς. Ας τα γνωρίσουμε. 

Μουσείο Ψευδαισθήσεων, Αθήνα

Το Μουσείο Ψευδαισθήσεων προσφέρει μια συναρπαστική οπτική, σωματική και εκπαιδευτική εμπειρία με πολλές νέες, ανεξερεύνητες ψευδαισθήσεις. Στις 17 διαφορετικές αίθουσες του, μπορούμε να επαναπροσδιορίσουμε τη θέση μας στο χρόνο και τον χώρο.

Διεύθυνση: Ερμού 119, στο Μοναστηράκι

Μουσείο Φωτογραφίας, Θεσσαλονίκη

Για τους λάτρεις τις φωτογραφίας και όχι μόνο… το μουσείο αποτελεί σημείο συνάντησης, καθώς είναι το μοναδικό μουσείο στην Ελλάδα για τη φωτογραφική τέχνη. Αποστολή του είναι ο σχεδιασμός και η πραγματοποίηση εκθέσεων, η δημιουργία αρχείων και συλλογών και η έκδοση βιβλίων και καταλόγων. Η οργάνωση της διεθνούς έκθεσης «Φωτοσυγκυρία» είναι μία από τις πιο σημαντικές εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται στο μουσείο.
Διεύθυνση: Αποθήκη Α΄, Προβλήτα Α, Λιμάνι Θεσσαλονίκης Ναυάρχου Βότση 3, Θεσσαλονίκη

 

Μουσείο ούζου Βαρβαγιάννη, Μυτιλήνη

Ένα μουσείο για … «μερακλήδες» που συνδέει τη σύγχρονη τεχνολογία με την ιστορία και την παράδοση. Στόχο έχει να μυήσει τους επισκέπτες στα μυστικά του καλού ούζου. Στο μουσείο εκτίθενται τα πρώτα εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν για την εμφιάλωση και το πρώτο καζάνι που κατασκευάστηκε το 1858 στην Κωνσταντινούπολη, στο οποίο δοκιμάστηκαν μυστικά αιώνων και τεχνικές για να γεννηθούν οι συνταγές της οικογένειας Βαρβαγιάννη. 

Διεύθυνση: 1ο χλμ. της επαρχιακής οδού Πλωμαριού – Μυτιλήνης

Μουσείο κομπολογιού, Ναύπλιο

Πρόκειται για το μοναδικό μουσείο κομπολογιού στον κόσμο! Ιδρύθηκε το 1988 και φιλοξενεί σπάνια και παλιά κομπολόγια από όλο τον κόσμο-Ινδουιστών, Βουδιστών, Μουσουλμάνων, Καθολικών κι Ελλήνων- και από τις περιοχές που άκμασε ο Ελληνισμός (Μικρά Ασία, Συρία, Αίγυπτος κ.ά.). Το μουσείο διαθέτει μια μοναδική συλλογή στον κόσμο από 1000 περίπου κομπολόγια που χρονολογούνται από το 1700 έως και το 1950. 

Διεύθυνση: Σταϊκοπούλου 5, Ναύπλιο, Αργολίδα, Τ.Κ. 211 00

 

Μουσείο Καπνού, Καβάλα

Μέσα από 7 θεματικές ενότητες και ψηφιοποιημένο υλικό από την καλλιέργεια, την επεξεργασία, τη βιομηχανία, το εμπόριο και το συνδικαλισμό των καπνεργατών  αναδεικνύεται όλη η νεότερη και σύγχρονη ιστορία της πόλης της Καβάλας. Στον χώρο εκτίθενται εργαλεία, μηχανές, φωτογραφικό υλικό, πίνακες και κάδρα, συλλογές αντικειμένων σχετικών με τον καπνό. 

Διεύθυνση: Παλαιολόγου 4, 65403 Καβάλα

Μουσείο αφής, Αθήνα 

Είναι ένα από τα πέντε μοναδικά μουσεία αφής στον κόσμο! Ιδρύθηκε το 1984 και ανήκει στο Φάρο τυφλών Ελλάδας, επιτρέπει στους επισκέπτες όχι μόνο να πλησιάσουν αλλά και να αγγίξουν όσο θέλουν τα εκθέματα που είναι πιστά αντίγραφα γνωστών γλυπτών από ειδικό υλικό. Σκοπό έχει να επιτρέψει στα άτομα με προβλήματα όρασης να γνωρίσουν την πολιτιστική μας κληρονομιά. 

Διεύθυνση: Δοϊράνης 198, Καλλιθέα

Μουσείο Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων, Αθήνα

Η έκθεση του Μουσείου Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων Φοίβου Ανωγειανάκη περιλαμβάνει τα μισά περίπου από τα όργανα της συλλογής που δώρισε ο Φοίβος Ανωγειανάκης στο ελληνικό δημόσιο. Πρόκειται για μια συλλογή 1.200 οργάνων από το 18ο αιώνα μέχρι τις μέρες μας. Εκτίθενται σπάνια όργανα, όπως ο κεμεντζές των Ελλήνων του Πόντου ή ο κεμανές των Ελλήνων της Καππαδοκίας και άλλα πιο γνωστά, όπως βιολιά και λύρες. Εντυπωσιακά είναι τα παιδικά μουσικά όργανα.

Διεύθυνση: Διογένους 1-3

Μουσείο ηλεκτρικών σιδηροδρόμων, Αθήνα

Στο Μουσείο Ηλεκτρικών Σιδηροδρόμων του Σωματείου Συνταξιούχων ΗΣΑΠ, φιλοξενούνται στοιχεία από την ιστορία του «ηλεκτρικού», των εργαζομένων της εταιρείας και του συνδικαλιστικού τους κινήματος. Μέσα από φωτογραφίες αλλά και υλικά τεκμήρια μπορούμε να γνωρίσουμε την κατασκευή και συντήρηση του «ηλεκτρικού», την πορεία που ακολούθησαν στο χρόνο οι σταθμοί ή οι ράγες. 

Διεύθυνση: Πλατεία Λουδοβίκου 1 (Μέσα στον τερματικό σταθμό του ΗΣΑΠ)

Μουσείο Μακρονήσου, Αθήνα
Ένα μουσείο μέσα από το οποίο γνωρίζουμε την Μακρόνησο ως ιστορικό τόπο. Τα εκθέματα του μουσείου είναι έγγραφα, χειρόγραφα σημειώματα, φωτογραφίες και αντικείμενα που κουβαλάνε μνήμες από αυτό το νησί και άλλους τόπους εξορίας. Εντυπωσιακά είναι τα χαρακτικά που αποτυπώνουν τη φρίκη που βίωσαν οι εξόριστοι.

Διεύθυνση: Αγίων Ασωμάτων 31

Μουσείο Εξορίστων Αη- Στράτη, Αρχεία- Συλλογές φυλακών/εξορίας, Αθήνα

Στο κτήριο που φιλοξενεί το Μουσείο Μακρονήσου βρίσκεται και το Μουσείο Εξορίστων Αη- Στράτη. Σε μια επίσκεψη στο Μουσείο συναντάμε την καθημερινότητα των εξόριστων, τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν, αλλά και την ψυχική τους δύναμη. Στη συλλογή του μουσείου περιλαμβάνονται «φωτογραφικό υλικό, αρχειακά τεκμήρια, και αντικείμενα καθημερινού βίου και καλλιτεχνικής έκφρασης των εξόριστων και φυλακισμένων από τον Αη- Στράτη και άλλους τόπους εξορίας, κράτησης και φυλάκισης».

Διεύθυνση: Αγίων Ασωμάτων 31

Φιλοτελικό Μουσείο, Αθήνα

Ένα μουσείο για την ιστορία του ελληνικού γραμματόσημου και όχι μόνο… Εκτός από σημαντικές στιγμές της πορείας του στο χρόνο, όπως συλλεκτικά γραμματόσημα που απεικονίζουν σημαντικές στιγμές της ελληνικής ιστορίας, καλλιτεχνικά αριστουργήματα,  αλλά και τη διαδικασία εκτύπωσής του, μαθαίνουμε την ιστορία των ταχυδρομείων, των τηλεγράφων και των τηλεφώνων. Θα δούμε γραμματοκιβώτια, τσάντες και σάλπιγγες ταχυδρόμων αλλά και το σκεύος τήξεως ισπανικού κήρου για την σφράγιση επιστολών

Διεύθυνση: Πλατεία Σταδίου 5 και Φωκιανού 2

Μουσείο Ιστορίας της Ελληνικής Ενδυμασίας, Αθήνα

Ένα εντυπωσιακό ταξίδι στο χώρο και το χρόνο μέσω της ενδυμασίας. Στη συλλογή του περιλαμβάνονται αυθεντικές τοπικές φορεσιές και κοσμήματα. Πρόκειται για περίπου 2.500 αντικείμενα. Ενδυμασίες από τη Μακεδονία, τη Χίο, την Αστυπάλαια, την Πελοπόννησο και αλλού, που μπορεί να είναι και φορεσιές της νύφης ή του γαμπρού ή ακόμα και να συνδέονται με συγκεκριμένα έθιμα. Θα δούμε τη φορεσιά του Αράπη που γιορτάζει τα Θεοφάνεια ή της Περπερούνας που παρακαλεί το Θεό για βροχή. Επίσης κάποιες από τις πορσελάνινες, ντυμένες με ελληνικές παραδοσιακές φορεσιές κούκλες της Βασίλισσας Όλγας. Ιδιαίτερα εντυπωσιακά είναι τα μινωικά, αρχαϊκά και βυζαντινά ενδύματα που δημιουργήθηκαν σε συμφωνία με τα αντίστοιχα πρότυπα.

 Διεύθυνση: Δημοκρίτου 7

Μουσείο Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών

Στο εντυπωσιακό κτήριο που στέγασε το πρώτο πανεπιστήμιο του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους από το 1837, έτος ίδρυσης του έως το 1841, γνωστό και ως «Παλιό Πανεπιστήμιο» βρίσκεται το Μουσείο Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στις αίθουσες του μουσείου θα συναντήσουμε το Φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως για την ίδρυση του Πανεπιστημίου Αθηνών, παλιές και σπάνιες εκδόσεις συγγραμμάτων, χειρόγραφα, σπάνια επιστημονικά όργανα χημείας και φυσικής ή και απαραίτητα στοιχεία ενός ιατρείου που αναγνωρίζουμε ως προγόνους των σύγχρονων.

Διεύθυνση: Θόλου 5, Πλάκα

Ελληνικό Μουσείο Αυτοκινήτων

Τρεις ολόκληροι όροφοι, αφιερωμένοι στην τεχνολογία και την εξέλιξη των 4 τροχών, μια «ιστορία» που ξεκινά από τα τέλη του 1800 και συνεχίζεται μέχρι τα τέλη του προηγούμενου αιώνα. Η συλλογή αποτελείται από 300 αυτοκίνητα, από τα οποία 110 εκτίθενται στο Μουσείο και τα υπόλοιπα εκτίθενται περιοδικά. Το αρχαιότερο όχημα της συλλογής που εκτίθεται στο Μουσείο είναι μια πυροσβεστική αντλία του 1895 ουγγρικής προέλευσης και το νεότερο είναι μια Mercedes Benz 450 SL του 1980. Το Μουσείο, προσφέρει και άλλες δραστηριότητες όπως ο προσομοιωτής Φόρμουλα 1, προγράμματα οδικής ασφάλειας κλπ.

Διεύθυνση: Ιουλιανού 33-35 & Γ' Σεπτεμβρίου 74-78, Αθήνα 

Ελληνικό Μουσείο Πληροφορικής

Το μοναδικό Μουσείο Πληροφορικής στη νοτιανατολική Ευρώπη, ξεκίνησε τις δραστηριότητες του το 2009 και από το 2012 αποτελεί τον πρώτο επίσημο φορέα στην Ελλάδα που συγκεντρώνει τη γνώση για την εξέλιξη στο χώρο της πληροφορικής από το 1970 μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1990 σε έναν ενιαίο χώρο. Στο χώρο του μουσείου εκτίθεται μεγάλος αριθμός υπολογιστικών συστημάτων εταιρειών που έχουν εκλείψει ή και συνεχίζουν να υπάρχουν, όπως Sinclair, Commodore, Amstrad , Texas Instruments, Wang, Olivetti PC, Zenith, Casio, Compaq, Toshiba, Sharp, Apple, καθώς και λογισμικό και υλικό γι' αυτά και παλαιές εκδόσεις του ειδικού περιοδικού τύπου.

Διεύθυνση: Πέτρου Σπυροπούλου 2 & Θεσσαλονίκης, Μοσχάτο

Ελληνικό Παιδικό Μουσείο, Αθήνα
Το Ελληνικό Παιδικό Μουσείο προσφέρει σε κάθε παιδί έναν έξυπνο τρόπο να γνωρίσει την αγορά, το εργοτάξιο, την κουζίνα, την καθημερινή ζωή της δεκαετίας του 1950, τη γεωμετρία, τη χρήση του νερού, την κίνηση του ίδιου του σώματός τους και φυσικά την έννοια της συλλογής και του μουσείου. Πρόκειται για έναν έξυπνο τρόπο κοινωνικοποίησης, ανάπτυξης των δεξιοτήτων του παιδιού και προσέγγισης της γνώσης. Απευθύνεται σε παιδιά έως 12 ετών και όσους ενδιαφέρονται για την ανάπτυξή τους.

Διεύθυνση: Κυδαθηναίων 14, Πλάκα

Μουσείο Συναισθημάτων Παιδικής Ηλικίας, Αθήνα
Αναγνωρίζοντας τη σημασία της «συναισθηματικής καλλιέργειας του ανθρώπου» το Μουσείο Συναισθημάτων Παιδικής Ηλικίας βοηθάει τα παιδιά ηλικίας κυρίως 6-12 ετών να γνωρίσουν και να ελέγξουν τα συναισθήματά τους, αλλά και τους ενήλικες να κατανοήσουν τη διαδικασία της συναισθηματικής ανάπτυξης. Το μουσείο επιλέγει ένα συναίσθημα και με τη βοήθεια παιχνιδιών και παραμυθιών καλεί τα παιδιά να το γνωρίσουν.

Διεύθυνση: Καρατζά 7 και Τσάμη Καρατάσου 56, Φιλοπάππου