Δέσμευση στην πατρική οικογένεια: Οι «αόρατες αλυσίδες»

Δέσμευση στην πατρική οικογένεια: Οι «αόρατες αλυσίδες»

Η οικογένεια μας για τους περισσότερους από εμάς παρέχει ασφάλεια και προστασία, κάτι το οποίο είναι απαραίτητο για την ομαλή ψυχοκοινωνική ανάπτυξη μας. Μέσα στους κόλπους της πατρικής του οικογένειας, το άτομο αναπτύσσεται σε πολλαπλά επίπεδα και προετοιμάζεται ώστε, κάποια στιγμή, να «ανοιχτεί» στην ζωή ως ενήλικας, στηριζόμενος πλέον στις δικές του δυνάμεις. 

Ή ανεξαρτησία αυτή φυσικά δεν σημαίνει ότι λειτουργεί ενάντια στην καλή σχέση με την πατρική οικογένεια, το ακριβώς αντίθετο. Οι γονείς αποχωρίζονται «το παιδί» ή «τον έφηβο», κερδίζουν όμως το ενήλικο παιδί τους, που τους καλεί να σχετιστούν με άλλο τρόπο. Καθώς το ενήλικο παιδί ανοίγεται στη ζωή, δεν εγκαταλείπει το πατρικό, αλλά πάντα επιστρέφει εκεί, φέρνοντας μαζί του και «δώρα» εμπλουτισμού.. νέους φίλους, προχωρήματα, νέους τρόπους συνδιαλλαγής, ανοίγματα, σύντροφο, παιδιά και πολλά άλλα.

Πολλές φορές όμως αυτό το «άνοιγμα» προς τη ζωή παρεμποδίζεται. Αυτό συμβαίνει συνήθως χωρίς επίγνωση, ασυνείδητα ή εξαιτίας κάποιων συνθηκών. Και ενώ οι περισσότεροι γονείς έχουν πολύ καλή πρόθεση και επιθυμούν την ευτυχία των παιδιών τους, δεν αντιλαμβάνονται πως την «μπλοκάρουν». Για παράδειγμα μια μητέρα που έχει αφιερωθεί στα παιδιά της και έχει «θυσιαστεί» για εκείνα, έχοντας ξεχάσει να φροντίζει σε πολλαπλά επίπεδα και τον εαυτό της κινδυνεύει να «αφήνεται» στην καθημερινότητα και να χάνει την ζωντάνια της, με αποτέλεσμα να τα δυσκολεύει χωρίς να το καταλαβαίνει. Επίσης, η κακή σχέση μεταξύ των συντρόφων, μια ασθένεια ή θάνατος του ενός γονιού, η έλλειψη χαράς και ζωντάνιας από την πλευρά των γονιών είναι από τις πιο συνηθισμένες αιτίες που παράγουν αυτό που ονομάζουμε «δέσμευση στην πατρική οικογένεια». 

Όταν ο νεαρός ενήλικας νιώσει ότι ένας ή και οι δύο γονείς του δυσκολεύονται για διάφορους λόγους, τότε και ο ίδιος «ζορίζεται» να τους αφήσει πίσω, τις περισσότερες φορές χωρίς να το αντιλαμβάνεται. Μάλιστα δεν είναι λίγες οι φορές όπου το «χρεώνεται» ο ίδιος σαν μια δική του δυσκολία ή ανεπάρκεια. Αυτή η δυσκολία μπορεί να λάβει πολλές μορφές. Όπως για παράδειγμα η δυσκολία δέσμευσης σε μια συντροφική σχέση άξια να τον/την πάρει από το πατρικό, το «βόλεμα» στο πατρικό σπίτι που καταγράφεται σαν ανεπάρκεια του ίδιου να είναι ανεξάρτητος, το υπερβολικό άγχος για ένα ενδεχόμενο «άνοιγμα», για παράδειγμα, η εύρεση εργασίας αρκετά μακριά από τους δικούς του ή η δυσκολία στην λήψη αποφάσεων που αφορούν το μέλλον του. 

Η ευτυχία και το «προχώρημα» του ενήλικου παιδιού ενοχοποιείται, όταν δεν υφίσταται η ευτυχία των γονιών του. Καταγράφεται από το ίδιο σαν «προδοσία», σε ένα ασυνείδητο επίπεδο. Πολύ συχνά, αυτή η «δέσμευση στην πατρική οικογένεια», η αγωνία για την τύχη των γονιών, χωρίς εκείνο πια με τον ρόλο που είχε στο παρελθόν, εκφράζεται με «ανεξήγητο άγχος», με μειωμένη κοινωνικότητα ακόμα και με κάποιο σύμπτωμα όπως μια κρίση πανικού ή καταθλιπτικά συμπτώματα. 

Έτσι είναι σημαντικό για τους γονείς να μην ξεχνούν πως ένιωθαν και οι ίδιοι για τους δικούς τους γονείς όταν ήταν παιδιά. Όταν γίνεται κανείς γονιός του είναι αυτονόητο ότι νοιάζεται για το παιδί του, αλλά ξεχνάει πόσο σημαντικός είναι και ο ίδιος για το παιδί σε κάθε ηλικία. Είναι καλό λοιπόν, να έχουν στο νου τους, ότι φροντίζοντας τον εαυτό τους και την σχέση τους με τον σύντροφο τους, ανοίγουν τον δρόμο για ένα υγιές και απενοχοποιημένο «άνοιγμα» των παιδιών τους στη ζωή και ταυτόχρονα γίνονται και οι ίδιοι ένα πρότυπο ζωής για τα παιδιά τους, που θα τους εμπνεύσει. 

Από την άλλη, όσον αφορά στους νέους ενήλικες που ενοχοποιούνται να ανοιχτούν, θα πρέπει να έχουν στο νου τους ότι οι γονείς τους, όσο δυσκολεμένοι και αν είναι επιθυμούν βαθιά την ευτυχία τους και ότι ούτως ή άλλως δεν θα τους κάνουν ευτυχέστερους μένοντας και οι ίδιοι πίσω, αλλά το αντίθετο. Μέσω του δικού μας ανοίγματος στη ζωή πολλές φορές εμπνέουμε και τους γύρω μας.